Bazen günlük hayatımızda olmadık yerlerde ve zamanlarda hıçkırmaya başlarız. Çoğunlukla etrafımızdaki kişilere hıçkırmamız komik bile gelebilir. Hatta hıçkırık tutan kişiyi korkutur veya su içiririz. Böylece hıçkırığın geçeceğini düşünürüz. Bunların tabii ki bilimsel bir karşılığı yoktur. Ancak hıçkırık bazen başka hastalıkların da göstergesi olabilir. Hıçkırık neden olur ve nasıl geçer, birlikte bakalım?
Makalede neler var?
Hıçkırık nedir?
Akciğerlerin altında yer alan diyaframın ani ve istemsiz bir şekilde kasılması sonucu hıçkırık oluşur. Gırtlağın üst tarafında yer alan epiglot denilen bir kapakçık vardır. Epiglot beslenme sırasında yani yutkunma esnasında nefes borusunu kapatarak besinlerin nefes borusuna kaçmasına engel olur. Diyaframın istemsiz kasılması sonucu akciğerlere giren havanın epiglotu hızla kapatmasına ve çıkan sese hıçkırık diyoruz.
Hıçkırık neden olur?
Çoğunlukla yemek yerken hava yutulması hıçkırığa neden olur. Hıçkırık tutması fazla yemek, baharatlı yemekler, alkol veya gazlı içeceklerden de kaynaklanabilir. Psikolojik bazı sorunlar, kaygı, heyecan veya stres benzeri unsurlar da hıçkırığı tetikleyebilir. Kullanılan bazı ilaçlar da hıçkırığa neden olabilir. Gülme veya gıdıklanma ile de olabilen hıçkırık genellikle kısa bir süre sonra, birkaç dakika içinde kendiliğinden geçer.
Hıçkırık nasıl geçer?
Hıçkırığı durdurmak için nefes tutularak karın zarının yani diyaframın hareketi engellenir. Böylece de hıçkırık bastırılabilir. Hıçkırığı geçirmede başka bir yöntem de valsalva manevrası denilen bir solunum manevrası uygulanabilir. Vasalva manevrasında, nefes alındıktan sonra ağızın ve burnun sıkıca kapatılır. Daha sonra burunda kapalı kalan havanın dışarıya atılmasına çalışılır, böylece kulak zarına bir basınç uygulanır.
Bir poşete, torpbaya veya benzeri bir nesneye kısa aralılarla solumak da hıçkırığı kesebilir. Buzlu su ile gargara, toz şeker yutmak veya ekmek yutmak veya dili dışarı çekmek de işe yarayabilir.
Hıçkırık bir hastalık göstergesi olabilir
Özellikle uzun süren ve geçmeyen hıçkırıklar bazı hastalıkların da habercisi olabilir. Bazen günler süren hıçkırıklar olabilir. İki saatten fazla devam eden bir hıçkırık tutması varsa bir uzman hekime görünmekte fayda vardır. Uzun süreli hıçkırıklar kalp ve damar hastalıkları, enfeksiyon hastalıkları, organ hastalıkları veya merkezi sinir sistemine bağlı hastalıklardan (menenjit, beyin iltihaplanması, inme, vb.) dolayı olabilir. Dolayısıyla uzun süren bir hıçkırık, önemli bir sağlık sorununun habercisi olabileceği için ciddiye alınmalıdır.